Rzeczownik w języku niemieckim


Rzeczownik w języku niemieckim. Teoria.

Rzeczownik to część mowy odpowiadająca na wszystkie pytania przypadków. W języku niemieckim rzeczowniki pisane są zawsze wielką literą.

Przed rzeczownikiem w języku niemieckim występuje rodzajnik, który określa jego rodzaj gramatyczny, liczbę oraz przypadek.

Rodzaj gramatyczny wyrazów w języku polskim i niemieckim nie zawsze jest taki sam, dlatego należy uczyć się rzeczowników razem z rodzajnikiem.

Występują jednak pewne zasady, które mogą ułatwić naukę rodzajników.

Maskulinum – rodzaj męski

der

Femininum – rodzaj żeński

die

Neutrum – rodzaj nijaki

das

Rodzaju męskiego są:

  • rzeczowniki zakończone na:

-ig, -ing, -ling, -er, -ler, -en, -or, -ismus,

Rodzaju żeńskiego są:

  • nazwy marek samochodów.

Rodzaju nijakiego są:

  • rzeczowniki zakończone na:

-chen, -lein, -ment, -um, -in,

  • rzeczowniki oznaczające osoby

i zwierzęta płci męskiej,

  • rzeczowniki zakończone na:

-ei, -heit, -keit, -schaft, -in, -ung,

  • rzeczowniki oznaczające młode

osoby i zwierzęta,

  • nazwy pór roku, miesięcy, dni tygodnia,

pór dnia i stron świata,

  • rzeczowniki oznaczające osoby

i zwierzęta płci żeńskiej,

  • rzeczowniki odczasownikowe.
 
  • liczebniki użyte rzeczownikowo.
 

Liczba mnoga rzeczowników

Wszystkie rzeczowniki w liczbie mnogiej mają rodzajnik określony die.

Singular – liczba pojedyncza Plural – liczba mnoga Singular – liczba pojedyncza Plural – liczba mnoga
der Tag, -e  die Tage das Bild,-er die Bilder
das Mädchen, – die Mädchen der Mensch, -en die Menschen
der Stuhl, ¨-e die Stühle das Buch ,¨-er die Bücher
der Vater, ¨ die Väter das Auto, -s die Autos
die Lampe, -n die Lampen die Verkäuferin,-nen die Verkäuferinnen

Odmiana rzeczowników przez przypadki.

W języku niemieckim rzeczownik odmienia się przez cztery przypadki. Rodzajniki nieokreślone i określone mają różne końcówki w zależności od przypadku. Czasami również rzeczownik otrzymuje dodatkową końcówkę.

  • Rzeczownik w pierwszym przypadku (Nominativ) występuje po czasownikach: bleiben (zostać),
    genannt werden (być nazwanym), sein (być), werden (stawać się).
  • Rzeczownik w drugim przypadku (Genitiv) występuje m. in. po czasownikach: sich bedienen
    (posługiwać się), bedürfen (wymagać), sich erfreuen (cieszyć się czymś), sich schämen (wstydzić się).
  • Rzeczownik w trzecim przypadku (Dativ) występuje m. in. po czasownikach: antworten
    (odpowiadać), begegnen (spotykać), danken (dziękować), geben (dawać), gehören (należeć do),
    gratulieren (gratulować), helfen (pomagać), schenken (podarować).
  • Rzeczownik w czwartym przypadku (Akkusativ) występuje m. in. po czasownikach: anrufen
    (telefonować), besuchen (odwiedzać), brauchen (potrzebować), finden (znaleźć, uważać), fragen
    (pytać), haben (mieć), heiraten (poślubić), sehen (widzieć), stören (przeszkadzać), suchen (szukać).
  Singular -liczba pojedyncza  Plural – liczba mnoga
Maskulinum – rodzaj męski  Femininum – rodzaj żeński Neutrum – rodzaj nijaki
Nominativ
mianownik
wer? was?

der

ein

die

eine

das

ein

die

Genitiv
dopełniacz
wessen?
des + -(e)s
eines + -(e)s

der

einer

des + -(e)s
eines + -(e)s

der

Dativ
celownik
wem?

dem

einem

der

einer

dem

einem

den

Akkusativ
biernik
wen? was?

den

einen

die

eine

das

ein

die

Użycie rodzajników.

Rzeczownik z rodzajnikiem nieokreślonym.

Rodzajniki nieokreślone stosowane są w zdaniu, jeżeli mówi się o danej rzeczy lub osobie:

  • po raz pierwszy,
  • gdy jest ona bliżej nieokreślona,
  • gdy jest jedną z większej ilości osób lub rzeczy,
  • gdy pełni funkcję liczebnika.

Rzeczownik z rodzajnikiem określonym.

Rodzajniki określone występują przed rzeczownikiem, jeżeli mówi się o danej rzeczy lub osobie:

  • kolejny raz,
  • gdy jest ona bliżej określona,
  • gdy jest powszechnie znana.

Rzeczownik bez rodzajnika.

Rzeczownik opuszczamy:

  • przed imionami, nazwami miast i większości krajów, kontynentami,
  • przed rzeczownikami materiałowymi, bliżej nieokreślonymi i cieczami,
  • przed zawodami w zdaniach z czasownikami sein, werden i spójnikiem als,
  • po rzeczach określających wagę, miarę i ilość,
  • przed pojęciami abstrakcyjnymi i uczuciami,
  • po przysłówkach: viel, etwas, wenig.