Dativ i przyimki an, auf, in, vor
Jak wiemy o przypadku w zadaniu w języku niemieckim decyduje orzeczenie (czasownik). Mówimy, że czasownik wymaga zastosowania przypadku trzeciego (Dativ) lub czwartego (Akkusativ) inaczej mówiąc czasownik „łączy się” z przypadkiem trzecim, czwartym itd. O podstawach teoretycznych możecie przeczytać pod adresem: Rzeczownik w języku niemieckim.
Oprócz czasownika o przypadku, w którym wystąpi w zdaniu rzeczownik, może decydować również przyimek. Przyimki też wymagają zastosowania odpowiedniego przypadku.
W tym wpisie skupimy się na czterech przyimkach, które mają skomplikowane wymagania co do przypadku. Dla potrzeb tej lekcji skupimy się na zastosowaniu przypadku trzeciego po przyimkach an, auf, in, vor.
Zacznijmy od znaczenia tych przyimków oraz prostych przykładów.
PRZYIMEK | ZNACZENIE | PRZYKŁAD, WYJAŚNIENIE |
an | przy, na (pionowo) | an der Wand (na ścianie), an dem Tisch (przy stole) |
auf | na (poziomo) | auf dem Bett (na łóżku), auf dem Markt (na targu) |
in | w | in dem Haus = im Haus (w domu), in der Küche (w kuchni) |
vor | przed | vor dem Spiegel (przed lustrem), vor der Garage (przed garażem) |
W języku niemieckim nie odmienia się sam rzeczownik tylko odmieniamy rodzajnik, lub inne zaimki zastępujące rodzajnik. Porównaj:
der Tisch = stół
- Das Buch liegt auf dem Tisch. = Książka leży na (tym) stole.
- Das Buch liegt auf einem Tisch . = Książka leży na (jakimś) stole.
- Das Buch liegt auf meinem Tisch. = Książka leży na moim stole.
- Das Buch liegt auf ihrem Tisch. = Książka leży na jej / ich stole.
Komentarz do przykładu powyżej.
W pierwszym zdaniu używamy rzeczownika z rodzajnikiem określonym (dem). Wiemy, że rzeczownik Tisch ma rodzaj męski (der). „Der” w trzecim przypadku (Dativ) zmienia się na „dem”.
W zdaniu drugim zamiast rodzajnika określonego zastosowaliśmy rodzajnik nieokreślony (einem).
W zdaniu trzecim i czwartym zamiast rodzajnika używamy zaimka dzierżawczego, który jak wiemy zastępuje rodzajnik i w związku z tym również musi zostać odmieniony.
Inny przykład – porównajcie:
die Garderobe = szatnia, garderoba
- Ich stehe vor der Garderobe. = Stoję przed (tą) garderobą.
- Ich stehe vor einer Garderobe . = Stoję przed (jakąś) garderobą.
- Ich stehe vor deiner Garderobe. = Stoję przed twoją garderobą.
- Ich stehe vor seiner Garderobe. = Stoję przed jego garderobą.
Ćwiczenie.
Wpisz poprawną formę podanego zaimka dzierżawczego w odpowiednim przypadku.
In deinem(dein) Zimmer sehe ich nie fern.
Anna verbringt in ihrer(ihr) Küche viel Zeit.
Wo ist dein Lieblingsplatz in deiner(dein) Wohnung?
Mark fühlt sich in seiner(sein) Garage supper.
In ihrem(ihr) Zimmer lernt sie oft fern.
Eva verbringt auf ihrem(ihr) Bett viel Zeit.
Ich bin am liebsten vor meinem(mein) Haus.
Ich fühle mich an deinem(dein) Schreibtisch wohl.