Czasownik nieregularny w języku niemieckim
Teoria, odmiana czasownika i przykłady
Czasownik teoria
Czasownik jest odmienną częścią mowy i odpowiada na pytania: Co robi? Co się z nim dzieje? Formą podstawową czasownika jest bezokolicznik. W języku polskim bezokolicznik kończy się na na –ć(cieszyć się, spać, pisać). W języku niemieckim bezokolicznik kończy się na –en (malen – malować, fragen – pytać, trinken – pić).
Aby odmienić czasownik przez osoby w czasie teraźniejszym Präsens, należy usunąć końcówkę –en i do tematu czasownika dodać końcówki osobowe.
Końcówki osobowe
| Personalpronomen – Zaimek osobowy | Verbendungen – Końcówka |
|---|---|
| ich | -e |
| du | -st |
| er/sie/es/man | -t |
| wir | -en |
| ihr | -t |
| sie/Sie | en |
Czasownik nieregularny
- czasowniki, w których samogłoska rdzenna a zmienia się w 2. i 3. os. lp. na ä, np.: laufen (biec), schlafen (spać), fahren (jechać), tragen (nosić), waschen (myć, prać), halten (trzymać, zatrzymać się)
- czasowniki, w których samogłoska rdzenna e zmienia się w 2. i 3. os. lp. na i, np.: helfen (pomagać), sprechen (mówić), essen (jeść), geben (dawać), nehmen (brać), treffen (spotykać)
- czasowniki, w których samogłoska rdzenna e zmienia się w 2. i 3. os. lp. na ie, np.: sehen (widzieć).
| laufenen – biegać a => ä |
helfen – pomagać e => i |
sehen – widzieć a => ie |
|
|---|---|---|---|
| ich | laufe | helfe | sehe |
| du | läufst | hilfst | siehst |
| er/sie/es/man | läuft | hilft | sieht |
| wir | laufen | helfen | sehen |
| ihr | lauft | helft | seht |
| sie/Sie | laufen | helfen | sehen |
- Czasowniki haben i sein.
| haben- mieć | sein – być | |
|---|---|---|
| ich | habe | bin |
| du | hast | bist |
| er/sie/es/man | hat | ist |
| wir | haben | sind |
| ihr | habt | seid |
| sie/Sie | haben | sind |
Przykłady
Der Schüler läuft 2 Kilometer. Siehst du Gebirge do drüben? Ihr helft euren Eltern. Sie laufen oft. Sie hilft dem Jungen. Der Mann hat keine Zeit. Bist du zufrieden mit deinem Auto? Ćwiczenia
Czasowniki modalne
Czasowniki modalne odmieniają się przez zaimki osobowe inaczej w liczbie pojedzynczej, a inaczej w liczbie mnogiej. Porównaj w tabeli.
| dürfen – mieć pozwolenie | können – umieć, potrafić, móc | mögen – lubić | müssen – musieć | sollen – mieć powinność | wollen – chcieć | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ich | darf | kann | mag | muss | soll | will |
| du | darfst | kannst | magst | musst | sollst | willst |
| er/sie/es/man | darf | kann | mag | muss | soll | will |
| wir | dürfen | können | mögen | müssen | sollen | wollen |
| ihr | dürft | könnt | mögt | müsst | sollen | wollen |
| sie/Sie | dürfen | können | mögen | müssen | sollen | wollen |
Czasowniki modalne występują z bezokolicznikiem innego czasownika tworząc z nim orzeczenie zdania. Czasownik modalny w formie osobowej występuje na drugim miejscu, a bezokolicznik (drugiego czasownika) na końcu zdania.
Przykłady
Ihr sollt das Buch lesen.
Ich muss fleißig arbeiten.
Das Kind kann endlich in die Schule gehen.